Παστελαριά: Ένα χιώτικο υπερσνακ

Αν και το όνομα της παραπέμπει στο αγαπημένο πολλών, παστέλι, η παστελαριά είναι κάτι το διαφορετικό.

Φτιάχνεται με σύκα, σουσάμι, αμύγδαλα, κανέλα ,γαρύφαλλο και αρωματίζετε με φύλλα δάφνης και μαστίχι. Έτσι αμέσως καταλαβαίνουμε ότι αποτελεί όχι απλά ένα σνακ, αλλά ένα υπερσνακ .

Αποτελούσε, για πολλά χρόνια μαζί με τα χαρούπια και τις σταφίδες (θα αναφερθούμε σε άλλα άρθρα) το δεκατιανό μικρών και μεγάλων σε αρκετά μέρη της Ελλάδας και κυρίως στα νησιά. Εκτός από πολύ θρεπτικό ,ήταν γρήγορο και  ανέξοδο σνακ , αφού φτιάχνονταν με τη μέθοδος της αποξήρανσης, με αποτέλεσμα να διατηρείται αυτό το τόσο νόστιμο και θρεπτικό φρούτο όλο το χειμώνα.

 

ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΝ :​

«Βάζομαι τα σύκα στο φούρνο να ζεσταθούν. Κοπανίζομε τα’αμύγδαλα και τα’ανακατεύομε με το σουσάμι και την κανέλα. Στη συνέχεια ανοίγομε τα ζεστά σύκα και βάζομε μέσα το υλικό. Μετά τα κολλάμε ανα δύο. Τα τοποθετούμε στο ταψί και τα βάζομε στον φούρνο να ροδίσουν. Όταν ροδίσουν, τ’αφήνομε να κρυώσουν και τα τοποθετούμε σ’ένα κουτί, σκεπάζοντας τα με φύλλα δάφνης και κοπανισμένο μαστίχι» , Γιάννης Κολλιάρος., 2007. Χιώτικες παραδοσιακές συνταγές, Χίος (σελ 202).

 

Πάμε να δούμε τα επιμέρους υλικά του όμως:

1. ΣΥΚΑ

Τα ξερά σύκα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και σάκχαρα, σίδηρο, κάλιο, σελήνιο και ασβέστιο. Περιέχουν ακόμα μικρές ποσότητες βιταμίνης Α και C. Η αντιοξειδωτική τους σύνθεση προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα, ενώ αποτελούν έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους “καθαρισμού” του οργανισμού.
Οι φυτικές ίνες που περιέχονται (από τα σπόρια) σε αυτά απορροφούν το νερό, τη χοληστερίνη και τα περιττά στοιχεία  και βοηθούν στην αποβολή τους ενισχύοντας γερά τη λειτουργία του εντέρου.

 

 

Ανα παστελαριά ( 30γρ) – 2 σύκα:

Ενέργεια	105 kcal
Υδατάνθρακες	16.5gr
Σάκχαρα	11.7gr
Λιπαρά	2.88gr
Φυτικές ίνες	3gr

 

2. ΣΟΥΣΑΜΙ

Από διατροφική άποψη, το κύριο ενεργειακό συστατικό του σουσαμιού είναι τα έλαια που περιέχει. Είναι πλούσιο σε καλά λιπαρά (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα)  και περιέχει πολύ χαμηλές ποσότητες σε κορεσμένα λιπαρά οξέα (επιβλαβή για την υγεία). Το γεγονός όμως ότι τα ω-3 είναι λιγότερα από τα ω-6 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα το καθιστά λίγο κατώτερο από τη σόγια και το καλαμποκέλαιο. Το σησάμι είναι επίσης πλούσιο σε ιχνοστοιχεία, μεταξύ αυτών, το ασβέστιο και ο σίδηρος βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες.

 

 

Το ασβέστιο βρίσκεται συνήθως στο φλοιό συνδεδεμένο με οξαλικό, πράγμα που μειώνει τη βιοδιαθεσιμότητά του, γι’αυτό καλό είναι να καταναλώνεται με τρόφιμα που βοηθούν την απορρόφηση του ,όπως πηγές βιταμίνης C. Αποτελεί επίσης πηγή σεληνίου, φωσφόρου, μαγνησίου, ψευδαργύρου και χαλκού. Τέλος , έχει αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες λόγω των σημαντικών ποσοτήτων των χαρακτηριστικών λιγνάνων όπως η σεσαμίνη, η σεσαμολίνη, η σεσαμινόλη και άλλες.

Προσοχή , όμως το ασβέστιο και οι βιταμίνες συμπλέγματος Β ,λόγω του ότι βρίσκονται στο φλοίο, μπορεί να χαθούν κατά την αποφλοίωση του (αυτό δεν συμβαίνει στο σουσάμι ολικής άλεσης).

 

3. ΑΜΥΓΔΑΛΑ

Είναι μια πλούσια πηγή βιταμίνης Ε . Η μεγάλη περιεκτικότητα τους σε καλής ποιότητας λιπαρά (μονοακόρεστα) ενδέχεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην μείωση της κακής χοληστερόλης. Υπολογίζεται ότι το 10-15% των θερμίδων που περιέχουν τα αμύγδαλα δεν απορροφώνται λόγω  της αυξημένης  αποβολής του λίπους μέσω των κοπράνων αλλά και της αυξημένης θερμιδικής δαπάνης του σώματος στην προσπάθεια του να ολοκληρώσει την πέψη αυτής της τροφής.

 

 

Η φλούδα τους είναι πολύ πλούσια πηγή σε μια κατηγορία αντιοξειδωτικών, τις πολυφαινόλες, οι οποίες προφυλάσσουν από την οξείδωση την LDL χοληστερόλης διαδραματίζοντας έτσι σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της αθηροσκλήρωσης .
Μας χαρίζουν μαγνήσιο, όμως όσον αφορά το ασβέστιο δεν αποτελεί μια τόσο πλούσια πηγή. Αναζητήστε το λοιπόν από άλλες πηγές.

 

4. ΚΑΝΕΛΑ

Η κανέλα μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη η οποία είναι υπεύθυνη για το μεταβολισμό. Ως εκ τούτου, βοηθά να επιταχυνθεί ο μεταβολισμός και να μετατραπεί η γλυκόζη σε ενέργεια και όχι σε λίπος.  Εκτός από το ότι η κανέλα συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση του ΣΔ ΙΙ, έρευνες έχουν δείξει ότι συμβάλλει επίσης, στη βελτίωση του σωματικού βάρους και του Δείκτη Μάζας Σώματος στους πάσχοντες από ΣΔ ΙΙ.

 

 

Αυτή η ευεργετική δράση της κανέλας αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις πολυφαινόλες που περιέχει, οι οποίες αυξάνουν την ινσουλινοευαισθησία και άρα και τη μεταφορά της γλυκόζης στους ιστούς.

 

5. ΓΑΡΙΦΑΛΟ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑ ΔΑΦΝΗΣ

Τα γαρίφαλα και τα φύλλα δάφνης περιέχουν ίνες, βιταμίνες και ανόργανα άλατα, οπότε χρησιμοποιώντας ολόκληρα ή σε σκόνη προσθέτετε γεύση και άρωμα αλλά και πολλές θρεπτικές ουσίες.
Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, όπως η ευγενόλη και η βιταμίνη C και αντιμικροβιακές ιδιότητες, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να βοηθήσουν στην παύση της ανάπτυξης μικροοργανισμών όπως τα βακτηρίδια.

   Συνοψίζοντας λοιπόν βλέπουμε πως ο συνδυασμός φυτικών ινών, καλής ποιότητας λιπαρών οξέων και πρωτεϊνών μετατρέπει τη ταπεινή παστελαριά σε ένα από τα πιο θρεπτικά τρόφιμα των ημερών μας .Μπορεί να καταναλωθεί και από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη , αρκεί να συνδυαστεί με τον τρόπο που προτείνετε παρακάτω.
Γι’ αυτό , η συνταγή έχει διατηρηθεί με τα χρόνια και μέχρι σήμερα φτιάχνονται σε κάθε χωριό της Χίου και ειδικότερα σε ένα μεγάλο χωριό της κεντρικής Χίου , που ονομάζεται Άγιος Γεώργιος Συκούσης και όπως καταλαβαίνετε από το όνομα είναι γεμάτος…συκιές.

 

Παρακάτω προτείνονται  κάποιοι τρόποι κατανάλωσης της στο καθημερινό σας διαιτολόγιο.

---

•  Στο Πρωινό

Γιαούρτι 2% + παστελαριά κομμένη σε μικρές μπουκίτσες+ έξτρα κανέλα. 

Τυρί χαμηλό σε λιπαρά + παστελαριά + παξιμαδάκι χαρουπιού ή κρισίνια ολικής, πολύσπορα.

---

•  Στο Μεσημεριανό - Βραδινό

Πράσινη σαλάτα με τυρί κίτρινο χαμηλό σε λιπαρά, με μαστέλο ή με ένα ελαφρύ ανθότυρο, παστελαριά, ξηρούς καρπούς και dressing με βαλσάμικο, ελαιόλαδο. 

Σαλάτα με κοτόπουλο ψητό ή γαλοπούλα βραστή ή προσούτο ή απάκι, κάσιους, καρύδια, παστελαριά και και dressing με βαλσάμικο, ελαιόλαδο.

Με το κρέας σε συνταγές όπως Μοσχαράκι ή χοιρινό ή κοτόπουλο με παστελαριά στη κατσαρόλα.

---

•  Με τη παρέα

Στέκεται πολύ καλά σε πλατό με διάφορα τυριά, αλλαντικά, κριτσίνια, λαζανόφυλλα με σκόρδο, σπανάκι  για να συνοδεύσεις το κρασί σου.

---

•  Σαν σνακ στο γραφείο

Παρέα με τα αγαπημένα μας χιώτικα στραγάλια ή με ανάλατους ξηρούς καρπούς.

---

•  Πριν την αθλητική δραστηριότητα

Για έξτρα ενέργεια - λόγω των υδατανθράκων και των ινών που περιέχει, χαρίζει ενέργεια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

---

 

 

Ήρθε λοιπόν η ώρα να το ανακαλύψετε και εσείς και να απολαύσετε όπως εμείς εδώ οι  Χιώτες αυτό το νόστιμο υπερ-Σνακ.

Καλή σας απόλαυση.

 

 

Βιβλιογραφία:      

http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=20
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15930439
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17475462
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1315812

Namiki M (2007), Nutraceutical Functions of Sesame: A Review, Critical Reviews in Food Science and Nutrition

 

Άρθρο: 

Κέλλυ Ευαγ. Μελιτζάνη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Απόφοιτη τμήματος Διατροφής -Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές και Παχυσαρκία
Κάτοχος Διπλώματος MBA, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

 

Φωτογραφία:

Χρυσοβαλάντω Ξενιά
Καφεκοπτείο Ξενιάς